Kanser Hastalığında Bakım Veren Hasta Yakınını Anlamak
Hasta olduğumuzda bakımımızı, herhangi bir maddi karşılık beklemeden gönüllü olarak üstlenen kişi “hasta yakınıdır”. Sevdiği kişinin yanında olma arzusuyla hareket eden hasta yakını genel olarak tedavi sürecinin tümünün içindedir ve hastalık sürecinde pek çok alanda mücadele verir:
- Tedaviyle ilgili önemli kararlar alırken hasta bireye destek olmada
- Hekim ve sağlık personeliyle olan iletişimi iyileştirmede
- İlaçların takibinde
- Hasta bireyin aksayan günlük yaşam sorumluluklarının takibinde ve telafisinde
- Maddi kaynaklar konusunda
- Aile içi iletişimde ve iletişim sorunlarında
- Çevreyi tedavinin seyri konusunda bilgilendirmede
Diğer yandan, bir hasta yakınının ayrıca kendi kişisel hayatının sorumluluklarını da yerine getirmekle uğraştığını unutmamak önemlidir.
Özellikle uzun soluklu tedavi gerektirebilen hastalıkların (örneğin; kanser hastalığı) maddi ve manevi zorlayıcı doğası hasta yakınlarında bazı psikolojik komplikasyonlara neden olabilmektedir. Bu nedenle en sık karşılaşılaşılan durumlar;
- Hastalığı kabullenmekte zorluk yaşama (Bu neden benim eşimin başına geldi?vb.düşünceler)
- Kaygılı hissetme
- Tükenmiş hissetme
- Uyku bozuklukları
- Öfke kontrolü sorunları
- Konsantrasyon güçlüğü
- Çeşitli psikosomatik şikayetler
- Sevdiği kişinin acısına tanıklık etmekten kaynaklanan çaresizlik ve umutsuzluk hisleri
Hastalık ve tedavi sürecinin hasta yakını üzerinde oluşturabileceği olası olumsuz psikolojik etkiler çoğu zaman gözümüzden kaçabilmektedir. Kişi gönüllü olarak bu sürece katılmıştır ancak zaman zaman onun da desteğe, suçluluk duymadan dinlendirilmeye, kendine vakit ayırmaya ve motivasyona ihtiyacı vardır. Önemle belirtmek gerekir ki; hasta yakınının uyumlu bir pozisyonda olması hastanın da tedaviye uyum sürecini doğrudan etkilemektedir. Hastalık ve tedavi sürecinde psikolojik baskı yaratan durumların psikolojik rahatsızlıklara neden olmadan sağlıklı biçimde çözümlenebilmesi için tıpkı hastalığa yakalanan bireyler gibi hasta yakınlarının da büyük bir kırılma anını beklemeden psikolojik destek almaları önemlidir ve ihmal edilmemelidir.
